Exposition sur l'histoire de la langue bretonne

Manuscrit de Leyde

Erik Orsenna ne viendra pas à Quimper le 18 mars

Erik Orsenna ne viendra pas à Quimper le 18 mars car la salle du Conseil Général prévue pour cette rencontre est en travaux.

Il avait été invité par le Conseil Général du Finistère pour faire la promotion de la traduction en breton de son livre La grammaire est une chanson douce – Enezenn al lavar. Ce livre est récemment paru grâce aux nouvelles dispositions prises par l'Assemblée départementale pour aider à la traduction et à la publication de la littérature en breton destinée aux adolescents.

C'est à la demande d' Erik Orsenna que les Editions Preder ont publié ce joli conte, traduit, pour la dixième fois, dans une langue très poétique par Laorañs Motrot, professeur des écoles à Diwan. Cette fable contemporaine s'adresse à un très large public, de 12 à 97 ans on peut y trouver un grand plaisir de lecture.

Erik Orsenna , est ancien conseiller de François Mitterrand à l'Elysée, académicien, conseiller d'Etat, président du centre international de la mer et breton de cœur.

Enezenn al lavar

Enezenn al lavar Erik Orsenna " Amañ edo, diflach war he gwele, ar frazennig anavezet mat, anavezet betek re : Me a 'z kar.

Pevar ger treut ha glaslivet, distronk. A-boan ma teue ar seizh lizherenn da spis war gwenn al liñselioù.

Hañvalout a reas din e vousc'hoarzhe ar frazennig ouzhimp.

Hañvalout a reas din e komze ouzhimp :

— Skuizh on un tammig. Evit doare e 'm eus labouret re. Ret eo din ehanañ.

— Alo, alo, Me-a 'z-kar, a eilgerias an Aotrou Herri, da anavezout a ran. Abaoe m' out bet ganet. Kreñv out. Un nebeut devezhioù diskuizhañ hag e vi war vale en-dro.

Ken strafuilhet ha me oa an Aotrou Herri.

Bepred hag atav e lavar an holl "me a 'z kar". Soñj 'c'h eus a 'r marc'had ? Ret eo teurel evezh ouzh ar gerioù. Arabat o azlavarout taer ha taer. Nag o arverañ a-hed hag a-dreuz, an eil re evit ar re all, en ur zornañ gevier. Mod all ez a teuc'h ar gerioù. Hag a-wechoù eo re ziwezhat evit o saveteiñ."

SKRID KINNIG ERIK ORSENNA

Ne c'hell ket va c'harantez evit Breizh bezañ disrannet diouzh va santad a enezad.

Div wech enezad.

Enezad a Vriad, bep hañv. Ar mor tro-dro a gelenne din an disparti hag an huñvre.

Enezad a 'm yezh. Ha me galleger bihan, e veze komzet forzh brezhoneg en dro din. Brezhoneg ha spagnoleg, a-drugarez da 'm zad kozh. Hag an div yezh-se a hañvale din bezañ bedoù ec'honoc'h ha gwiroc'h eget va hini, digoroc'h d'al luskadoù bras ha d'ar skeudoù.

Alese marteze e teuas abred kenan din angerzh ar c'hramadeg. Hañvalout a rae din (hañvalout a ra din atav) e kehent an holl c'hramadegoù dindan zouar, dindan ar gerioù. Eus ar voneg divent-se e tarzh ar yezhoù, a-youl an douaroniezhoù. En hevelep doare ma vez ganet an holl sonerezhioù eus ar sonlen.

Anat al laouen ez on, hag anat al lorc'h a zo ennon, e teurvezfe Preder embann va c'hevellenn vihan.

Mesket eo atav va galleg din gant dour mor. Keniterv kompez 'ar brezhoneg neuze 'ta… Erik Orsenna

AL LEVR

Hentet gant ar barzh ha boemer an Aotrou Herri e kantre al lenner war diriad strobinellus Kêr ar Gerioù a-gevret gant Janedig, an danevellerez, dek vloaz, hag he breur henañ Tomaz, pevarzek vloaz.

Er gêr-se eo dezrevellet en un doare skañv ar c'hramadeg hag ar vuhez a blijadur o deus ar gerioù : emdreuzwiskañ, emlivañ ha dimeziñ a reont.

brezhoneg gant : Laorañs Motrot dourlivadurioù gant : Bigre ! talbenn orin : La grammaire est une chanson douce © Editions Stock 2001

ment : 144 p., 15,5 x 22 cm ISBN : 2-901 383-63-7

Geriadur ar Verdeadurezh

Geriadur ar Verdeadurezh e div yezh : galleg, brezhoneg

Geriadur ar Verdeadurezh zo frouezh un imbourc'h stroll kaset e–doug un ugent bloavezh dindan renerezh daou verdead. Ar c'hendalc'h eo d'al labour sevenet gant an diaraogerion a daolas diazezoù brezhoneg ar mor, Loeiz ANDOUARD da gentañ penn.

Ne verdeer ket e 2004 evel ma raed pemont vloaz 'zo : strivet ez eus bet da zastum el levr ar gerioù hag an troiennoù arbennik o tennañ d'an holl arvezioù eus buhez an dud a vor hiziv, o terc'hel kont eus an araokadennoù c'hoarvezet er skiantoù klasel evel an hinouriezh pe ar voroniezh ha, kent pep tra, en diskiblezhioù nevez ez eo kimiezh an dafarennoù ha dedalvez-adur an elektronik d'an emgefren ha d'ar c'hehentiñ.

E pep yezh, muioc'h c'hoazh en ur yezh war ziorren evel ar brezhoneg, eo an arverañ a bourchas d'ar gerioù o buhez dre zispakañ diwarno durc'h-adurioù ster nevez, fiñvus bepred. Ur roll sec'h a c'herioù distag ne oufe reiñ nemet poentoù loc'hañ. E Geriadur ar Verdeadurezh, emañ an darn vuiañ eus an enmonedoù skoueraet gant arroudoù troet diwar skridoù an arbenn-igourion. Dre se eo spi an aozerion bezañ kinniget, e stumm troiennoù ha frazennoù, un egin eus lavar arnevez ar mor en hon yezh.

Al levr, 510 p., 15,8 x 21,7 cm

Betek an 30 Here 2004 e vo asantet d'ur priz rakpren

ISBN 2-901 383-60-2

Da zont er-maez e Du 2004 :

Gab CHEREL & Alan E. AR BERR

Une exposition sur la langue bretonne

La malterie au Bas-Pont-Scorff, siège du syndicat de vallée du Scorff, accueille durant l'été plusieurs expositions. L'une d'elle devrait particulièrement intéresser les férus de culture bretonne, particulièrement nombreux dans la région en ce moment avec le Festival interceltique. En effet, elle retrace 15 siècles d'histoire de la langue bretonne. Mise en place par Jacqueline Le Clévé, responsable de l'animation, en collaboration avec Mikaël Coïc, directeur des éditions Preder, de Plomelin (29), cette exposition intitulée «de l'Indo-européen au breton moderne» permet de mieux connaître l'origine d'une langue dont les Bretons ont eu, à une époque honte de parler.

«C'est pour exorciser un peu le traumatisme et redonner de la fierté aux Bretons pour leur langue que j'ai réalisé cette exposition» indique l'éditeur de manuels scolaires pour Diwan mais aussi de dictionnaires, etc. La langue évolue Au fil des panneaux, des vitrines, le visiteur y apprend mille et une choses. Il y découvre l'évolution du breton au fil du temps de son histoire politique, sociale et culturelle.

«Une langue ne cesse de se fabriquer. Le monde change, les langues doivent évoluer. Alors quel avenir, quelles solutions pour adapter le breton au monde moderne ? Il faut redonner aux Bretons une langue adaptée au monde contemporain ou le multilinguisme devient la règle et exprimer en breton les notions qui n'ont jamais été dites dans cette langue» conclut l'organisateur tout en montrant quelques vieux ouvrages, pièces maîtresses de cette exposition.

Exposition «Quinze siècle d'histoire de la langue bretonne», à la Malterie au Bas-Pont-Scorff, jusqu'au 25 août.

Entrée libre. Ouvert du mardi au dimanche, de 14 h à 18 h 30.